Η άποψη του συλλόγου αρχιτεκτόνων για τα ΞΕΝΙΑ - ΟΙ ΑΡΧΙΤΕΚΤΟΝΕΣ ΤΩΝ ΞΕΝΟΔΟΧΕΙΩΝ "ΞΕΝΙΑ"

Χαρακτηρισμός των κτιριακών έργων του Ε.Ο.Τ. ως διατηρητέων.

Α.Π. 30517 Αθήνα 11 Ιουνίου 2003

Προς
1. Την Υπουργό ΠΕΧΩΔΕ
κα Βάσω Παπανδρέου
Αμαλιάδος 17
11523 Αθήνα

2. Τον Υπουργό Πολιτισμού
κ. Ευάγγελο Βενιζέλο
Μπουμπουλίνας 20
10682 Αθήνα

Κοινοποίηση : 1) Γεν. Γραμματέα Υ.ΠΕ.ΧΩ.Δ.Ε.
2) Γεν. Γραμματέα ΥΠΟΥΡΓΕΙΟΥ ΠΟΛΙΤΙΣΜΟΥ
3) Διεύθυνση Λαϊκού Πολιτισμού του ΥΠΠΟ
4) Ελληνικά Τουριστικά Ακίνητα Α.Ε.
5) Α΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Αθήνα 
6) Β΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Πάτρα
7) Γ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Ρόδος
8) Δ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Θεσσαλονίκη
9) Ε΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Βόλος
10) ΣΤ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Γιάννενα
11) Ζ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Ηράκλειο
12) Θ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Μυτιλήνη

Θέμα: Χαρακτηρισμός των κτιριακών έργων του Ε.Ο.Τ. ως διατηρητέων.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1950 αρχίζει μια σημαντική προσπάθεια του Ε.Ο.Τ. στον τομέα της ανάπτυξης του τουρισμού και της κτιριακής υποδομής του. Την περίοδο 1950-1958 ο Χαράλαμπος Σφαέλλος, ως διευθυντής των Τεχνικών Υπηρεσιών του νεοσύστατου Ελληνικού Οργανισμού Τουρισμού, αρχίζει να υλοποιεί το πρόγραμμα μελέτης και ανέγερσης των Ξενία. Από το 1957 ως το 1967 προΐσταται της Υπηρεσίας Μελετών ο Άρης Κωνσταντινίδης, που μετατρέπει την υπηρεσία αυτή σε εργαστήριο αρχιτεκτονικής σκέψης με άξιους συνεργάτες σημαντικούς αρχιτέκτονες. Είναι σημαντικό να επισημανθεί ότι η συνολική προσέγγιση βασίστηκε σε ένα στέρεο και ουσιαστικό θεωρητικό υπόβαθρο που παρουσιάζεται μέσα από τα κείμενα του Άρη Κωνσταντινίδη, όπου αναλύεται η προσέγγιση για την επιλογή του κατάλληλου χώρου και προσανατολισμού, η σημασία της ένταξης στο τοπίο, η σχέση του εσωτερικού και εξωτερικού χώρου, η απλότητα και σαφήνεια της μορφής, η ειλικρίνεια στη χρήση των υλικών, η τυποποίηση στην κατασκευή αλλά και η επιθυμία για την ένταξη των μονάδων αυτών στη ζωή του κάθε τόπου, στοιχεία που καθιστούν το όλο εγχείρημα μοναδικό.

Μέσα από τα κτίρια αυτά διαμορφώνεται σε σημαντικό βαθμό η σύγχρονη αρχιτεκτονική θεώρηση όπως άλλωστε εκτίμησε το 1962 ο Π. Μιχελής σημειώνοντας ότι "…τα κτιριακά έργα του Ε.Ο.Τ. προάγουν την εξέλιξιν της Αρχιτεκτονικής εν Ελλάδι." Είναι γεγονός ότι τα κτίρια αυτά έχουν τεράστια σημασία για την ελληνική αρχιτεκτονική, καθώς αποτελούν τη σημαντικότερη παραγωγή δημοσίων κτιρίων μεταπολεμικά, επιτυγχάνοντας μέσα από την ένταξη στο ιδιόμορφο και αρχέγονο ελληνικό τοπίο, την ερρίζωση μιας σύγχρονης καθαρής και ειλικρινούς αρχιτεκτονικής έκφρασης, που με συνέπεια ερμήνευσε τις αρχές του μοντέρνου κινήματος, μέσα από έναν κώδικα πολιτισμικής εντοπιότητας.

Θα θέλαμε να επισημάνουμε ότι Ξενία όπως της Μυκόνου, της Καλαμπάκας, της Ολυμπίας ή του Πόρου, αποτελούν σημείο αναφοράς για τους έλληνες και ξένους αρχιτέκτονες, καθώς διδάσκονται στις αρχιτεκτονικές σχολές της Ελλάδος και περιλαμβάνονται στην ελληνική και ξένη βιβλιογραφία.

Ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων επεξεργάστηκε το θέμα στο Δ.Σ. και αποφάσισε την υποβολή πρότασης για την άμεση προστασία και ανάδειξη των Ξενία της περιόδου 1950-1967 ζητώντας τον χαρακτηρισμό τους ως διατηρητέων μαζί με τον περιβάλλοντα χώρο τους, ώστε οι μονάδες αυτές αφού συντηρηθούν με βάση τα αρχικά σχέδια και οργανωθούν κατάλληλα, να αποτελέσουν ένα ολοκληρωμένο δίκτυο τουριστικής υποδομής υψηλής αρχιτεκτονικής αξίας.

Η πρόταση μας αυτή έρχεται σε συνέχεια του με αριθμ. 30145/04.04.2003 εγγράφου που σας αποστείλαμε, σχετικά με το χαρακτηρισμό κτιρίων ιδιοκτησίας Ε.Ο.Τ. ως διατηρητέων. Ακολούθως, επισυνάπτουμε πίνακα με τις προτάσεις μας ελπίζοντας στην άμεση και θετική ανταπόκρισή σας ως προς την έκδοση των σχετικών αποφάσεων χαρακτηρισμού.

Πίνακας προτεινόμενων κτιριακών έργων του Ε.Ο.Τ. ως διατηρητέων

Α΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Αθήνα

· Ξενία στην Άνδρο (1958). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης
· Ξενία στον Πόρο (1964). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης

- Ξενία στις Σπέτσες (1960). Αρχιτέκτων: Φ. Βώκος
- Περίπτερο στην Ερέτρια (1959). Αρχιτέκτων: Κ. Διαλεισμά
- Περίπτερο στον Εύριπο (1961). Αρχιτέκτων: Γ. Νικολετόπουλος

Β΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Πάτρα

· Μοτέλ Ξενία στην Ολυμπία (II) (1966). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης
· Αποδυτήρια Ηθοποιών στην Επίδαυρο (1958). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης
· Ξενώνες στην Επίδαυρο (1962-1964). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης
· Ξενία στο Ναύπλιο (1958). Αρχιτέκτων: Ι. Τριανταφυλλίδης
· Ξενία στους Δελφούς (1953). Αρχιτέκτων: Δ. Πικιώνης

- Μοτέλ Ξενία στο Μεσολόγγι (1958). Αρχιτέκτων: Ι. Τριανταφυλλίδης
- Μοτέλ Ξενία στην Ολυμπία (I) (1963). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης
- Ξενία στη Σπάρτη (1958). Αρχιτέκτων: Χ. Μπουγάτσος
- Ξενία στη Βυτίνα (1965). Αρχιτέκτων: Κ. Μπίτσιος
- Ξενία στο Αργοστόλι (1955). Αρχιτέκτων: Χ. Σφαέλλος
- Ξενώνας στον Ερύμανθο (1961). Αρχιτέκτων: Φ. Βώκος

Γ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Ρόδος

- Ξενία στην Κω (1960). Αρχιτέκτων: Φ. Βώκος

Δ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Θεσσαλονίκη

· Μοτέλ Ξενία στο Παληούρι (1962). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης
· Μοτέλ Ξενία στον Πλαταμώνα (1960). Αρχιτέκτων: Φ. Βώκος
· Ξενία στη Σαμοθράκη (1954). Αρχιτέκτων: Κ. Σπανός (Stuart M. Shaw;)

- Ξενία στη Φλώρινα (1958). Αρχιτέκτων: Γ. Νικολετόπουλος
- Ξενία στη Ξάνθη (1964). Αρχιτέκτων: Γ. Νικολετόπουλος
- Ξενία στις Σέρρες (1960). Αρχιτέκτων: Κ. Σταμάτης
- Ξενία στη Δράμα (1961). Αρχιτέκτων: Κ. Σταμάτης
- Ξενία στην Καστοριά (1953). Αρχιτέκτων: Χ. Σφαέλλος
- Ξενία στη Θάσο (1955). Αρχιτέκτων: Χ. Σφαέλλος

Ε΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Βόλος

· Μοτέλ Ξενία στην Καλαμπάκα (1960). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης

- Μοτέλ Ξενία στη Λάρισα (1959). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης
- Ξενία στη Σκόπελο (1961). Αρχιτέκτων: Φ. Βώκος
- Ξενία στη Σκιάθο (1963). Αρχιτέκτων: Γ. Νικολετόπουλος
- Ξενία στην Πορταριά (1957). Αρχιτέκτων: Κ. Κιτσίκης
- Ξενία στην Τσαγκαράδα (1955). Αρχιτέκτων: Χ. Σφαέλλος
- Ξενία στην Υπάτη (1956). Αρχιτέκτων: Χ. Σφαέλλος

ΣΤ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Γιάννενα

· Μοτέλ Ξενία στην Ηγουμενίτσα (1959). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης

- Ξενία στην Άρτα (1958). Αρχιτέκτων: Δ. Ζήβας
- Ξενία στα Γιάννενα (1958). Αρχιτέκτων: Φ. Βώκος
- Ξενία στο Καρπενήσι (1959). Αρχιτέκτων: Φ. Βώκος
- Ξενία στην Κέρκυρα (1955). Αρχιτέκτων: Χ. Σφαέλλος
- Ξενία στην Καστοριά (1953). Αρχιτέκτων: Χ. Σφαέλλος

Ζ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Ηράκλειο

· Μοτέλ Ξενία στο Ηράκλειο, Καρτερός (1963). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης
- Ξενία στο Ηράκλειο (1961). Αρχιτέκτων: Γ. Νικολετόπουλος

Θ΄ Εφορεία Νεωτέρων Μνημείων / Μυτιλήνη

- Ξενία στη Σάμο (1958). Αρχιτέκτων: Κ. Σταμάτης
- Ξενία στη Χίο (1958). Αρχιτέκτων: Κ. Σταμάτης

Σημείωση 1
Ξενία στη Μύκονο (1959). Αρχιτέκτων: Α. Κωνσταντινίδης - χαρακτηρισμένο

Σημείωση 2
· Προτεινόμενα Ξενία για άμεσο χαρακτηρισμό
- Προτεινόμενα Ξενία για αξιολόγηση / χαρακτηρισμό