ΜΟΥΣΕΙΟ ΜΟΝΤΕΡΝΑΣ ΤΕΧΝΗΣ - Παρόμοια προβλήματα σε άλλες χώρες ξεπεράστηκαν επιτυχώς

απο την ΚΑΘΗΜΕΡΙΝΗ 6-1-2010

Η δημιουργία μουσείου σύγχρονης τέχνης, που αποτελεί αναγκαίο συστατικό κάθε πρωτεύουσας κράτους, προκαλεί συχνά διαφωνίες, άλλοτε για το υπερβολικό κόστος των έργων και ενίοτε για την επιλογή του αρχιτέκτονα ή του σημείου κατασκευής. Παρά τα κύματα αντιδράσεων που συνόδευσαν την κατασκευή τέτοιων μουσείων, όπως στην περίπτωση του πρωτοποριακού αρχιτεκτονήματος του Μουσείου Πομπιντού στο Παρίσι από τους Ρίτσαρντ Ρότζερς και Ρέντσο Πιάνο ή σε εκείνη του Γκουγκενχάιμ Μπιλμπάο από τον Φρανκ Γκέρι, τα κτίσματα εντάχθηκαν σταδιακά στον αστικό ιστό και αποτελούν πια αναπόσπαστο τμήμα του ορίζοντα των πόλεών τους.
Χαρακτηριστική περίπτωση το Μουσείο Γκουγκενχάιμ της Νέας Υόρκης, το τελευταίο έργο του Φρανκ Λόιντ Ράιτ στην 5η λεωφόρο. Η συζήτηση «άναψε» με την ολοκλήρωση των έργων το 1959, με ορισμένους επικριτές του Ράιτ να διατείνονται ότι το κυλινδρικό οικοδόμημα κυριαρχούσε ακαλαίσθητα πάνω στα γειτονικά κυβικά κτίσματα του Μανχάταν και άλλους να υποστηρίζουν ότι το ελλειπτικό κατηφορικό εσωτερικό δεν επέτρεπε στον επισκέπτη να απολαύσει τα εκτεθειμένα έργα. Από τη μεριά του, ο Ράιτ δήλωνε με υπερηφάνεια ότι το μουσείο του θα έκανε το γειτονικό νεοκλασικό Μητροπολιτικό Μουσείο Τέχνης «να μοιάζει με προτεσταντικό αχυρώνα».
Το Μουσείο Γκουγκενχάιμ Μπιλμπάο παρουσιάζει ιδιαίτερο ενδιαφέρον, καθώς η δημιουργία του εντάσσεται στο πλαίσιο ευρύτερου σχεδίου αστικής ανάπλασης της πόλης της Χώρας των Βάσκων. Το ιδιαίτερα τολμηρό σχέδιο του Φρανκ Γκέρι, με σαφείς επιρροές από το κίνημα του ντε-κονστρουκτιβισμού, μοιάζει με ακανόνιστο συνονθύλευμα γεωμετρικών σχημάτων. Ο επισκέπτης εντυπωσιάζεται, όμως, από το γεγονός ότι το επιβλητικό και αχανές κτίσμα είναι σχεδόν αόρατο από το επίπεδο του δρόμου και από τις όχθες του ποταμού Νερβιόν. Παρά τις αρχικές ανησυχίες, το έργο ολοκληρώθηκε εντός του χρονοδιαγράμματος. Ο Φρανκ Γκέρι αποδίδει την επιτυχία του αυτή στην αυστηρή εφαρμογή αυτού που ονομάζει «Σύστημα του Καλλιτέχνη». Σύμφωνα με αυτό, ο αρχιτέκτονας διατηρεί τον απόλυτο έλεγχο του έργου και της επίβλεψής του, παρακάμπτοντας με τον τρόπο αυτό κάθε προσπάθεια άσκησης πιέσεων και μετάλλαξης των αρχικών σχεδίων από πολιτικά ή οικονομικά κέντρα.