Σελίδες

Τετάρτη 29 Δεκεμβρίου 2010

NEO ΘΕΣΜΙΚΟ ΠΛΑΙΣΙΟ ΓΙΑ ΤΑ ΔΗΜΟΣΙΑ ΕΡΓΑ

απο ΤΟ ΒΗΜΑ

Τη σύσταση Αρχής Ελέγχου Μελετών και Έργου, μαζί με μεταρρύθμιση της νομοθεσίας που διέπει τις μελέτες, τις αναθέσεις και τις εκτελέσεις των δημοσίων έργων προβλέπει το νομοσχέδιο του υπουργείου Υποδομών για αλλαγή του σχετικού πλαισίου.
Κατά την εισήγησή του στο Υπουργικό Συμβούλιο της Τετάρτης, ο υπουργός Δ.Ρέππας παρουσίασε τις βασικές αρχές του νομοσχέδιου για την «Τροποποίηση Συστήματος Εκπόνησης Μελετών, Εκτέλεσης Δημοσίων Έργων και Σύσταση Αρχής Ελέγχου Μελετών και Έργων».
Τροποποιήσεις στα μητρώα μελετητών
Στο νομοσχέδιο προβλέπεται διάσπαση κάποιων κατηγοριών για νέα εξειδικευμένα αντικείμενα, δημιουργία γενικών κατηγοριών (για μελέτες κτηριακών, συγκοινωνιακών, λιμενικών και υδραυλικών έργων) και θέσπιση ειδικών κατηγοριών παρόχων υπηρεσιών.
Οι ενδιαφερόμενοι θα μπορούν να εγγράφονται αρχικά σε τέσσερις κατηγορίες μελετών και θα εξελίσσονται περαιτέρω βάσει της αποκτώμενης εμπειρίας σε όσες κατηγορίες (και πλέον των τεσσάρων) υποστηρίζει ο τίτλος σπουδών και η αποκτηθείσα εμπειρία.
Σκοπός των νέων ρυθμίσεων, ανέφερε ο υπουργός, είναι η χορήγηση δυνατότητας επαγγελματικής διεξόδου σε μηχανικούς και άλλους επιστήμονες, με νέα εξειδικευμένα αντικείμενα, η συγκρότηση ομίλων και εταιρειών οι οποίες θα έχουν μόνιμη στελέχωση και θα αναλαμβάνουν ολόκληρη τη μελέτη τεχνικού έργου, η σύσταση εξειδικευμένων κατηγοριών παρόχων υπηρεσιών και η ορθολογική τήρηση του μητρώου, χωρίς περιττούς περιορισμούς.


Διαδικασία ωρίμανσης των συμβάσεων
Σύμφωνα με το σχέδιο νόμου, ο Φάκελος Έργου εγκρίνεται από την Προϊσταμένη Αρχή, ύστερα από σύμφωνη γνώμη της Αρχής Ελέγχου Μελετών και Έργων ή το Τεχνικό Συμβούλιο της αναθέτουσας αρχής. Η ΑΕΜΕ, ή το ΤΣ, ελέγχουν την πληρότητα του φακέλου, την ορθή περιγραφή του φυσικού και οικονομικού αντικειμένου, τον ορθό καθορισμό της προεκτιμώμενης αμοιβής της σύμβασης, τον καθορισμό των αναγκαίων κατηγοριών πτυχίων μελετητών και τον καθορισμό της ορθής διαδικασίας ανάθεσης της μελέτης.
Σκοπός των νέων ρυθμίσεων είναι η σωστή περιγραφή και ορισμός του συμβατικού αντικειμένου, ώστε να αποφεύγονται οι συμπληρωματικές συμβάσεις, ο προσδιορισμός των απαραίτητων ειδικοτήτων μελετητών και ο καθορισμός της ορθής διαδικασίας ανάθεσης με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας των μελετών.
Ανάθεση των μελετών
Το αρχικό στάδιο μελέτης διαχωρίζεται πλήρως από τα υπόλοιπα, όταν η μελέτη αφορά τεχνικό έργο και ο σχεδιασμός του απαιτεί τη μελέτη εναλλακτικών λύσεων (όπως η χάραξη οδοποιίας). Στην περίπτωση αυτή, ανατίθενται τρεις προκαταρκτικές μελέτες έναντι προκαθορισμένης αμοιβής.
Μετά την παραλαβή των μελετών, αδειοδοτείται περιβαλλοντικά η καλύτερη λύση και ανατίθενται τα υπόλοιπα στάδια με νέο διαγωνισμό. Όταν η μελέτη δεν απαιτεί εναλλακτικές λύσεις ανατίθενται όλα τα στάδια, που προβλέπουν οι προδιαγραφές, με την ίδια σύμβαση.
Η τήρηση της ορθής διαδικασίας ελέγχεται από την ΑΕΜΕ. Σκοπός των νέων ρυθμίσεων, αναφέρει ο υπουργός, είναι ο διαχωρισμός των προκαταρκτικών μελετών από τα υπόλοιπα στάδια, που αποσκοπεί στην καλύτερη διαχείριση των διαγωνισμών, με επαρκή προσδιορισμό του αντικειμένου της σύμβασης (φυσικού και οικονομικού), όταν η μελέτη επιδέχεται εναλλακτικές σχεδιαστικές λύσεις και στη συνέχεια ασφαλή και χωρίς κινδύνους αστοχιών ανάθεση των λοιπών σταδίων.
Ρυθμίσεις για διαφάνεια και αντικειμενικότητα διαγωνισμών Οι διαδικασίες ανάθεσης των συμβάσεων διεξάγονται από πενταμελείς επιτροπές (ή κατ' εξαίρεση τριμελείς, όταν κριτήριο ανάθεσης είναι η χαμηλότερη τιμή, ή όταν οι μελέτες είναι κάτω των ορίων των κοινοτικών Οδηγιών). Οι ειδικότητες των μελών αντιστοιχούν στις ανατιθέμενες κύριες κατηγορίες μελετών.
Μόνο ένα εκ των μελών προέρχεται από την αναθέτουσα αρχή, ενώ τα υπόλοιπα κληρώνονται από καταλόγους στους οποίους εγγράφονται όλοι οι μηχανικοί και άλλοι επιστήμονες, ανά Υπουργείο ή αποκεντρωμένη διοίκηση.
Κριτήρια ανάθεσης των συμβάσεων μελετών είναι πλέον τόσο η χαμηλότερη τιμή (για συμβάσεις κάτω των 300.000 ευρώ, όταν αποτελούνται από μία έως δύο κύριες μελέτες), όσο και η πλέον συμφέρουσα προσφορά (για τις λοιπές συμβάσεις). Στις συμβάσεις υπηρεσιών κριτήριο είναι η χαμηλότερη τιμή, όμως μπορεί να χρησιμοποιηθεί και η πλέον συμφέρουσα προσφορά. Καταργείται το κατώτερο όριο παραδεκτού των οικονομικών προσφορών.
Τα λοιπά κριτήρια ανάθεσης αναμορφώνονται προς τον σκοπό της αντικειμενικοποίησης. Τις ενστάσεις κατά των πρακτικών αξιολόγησης των τεχνικών προσφορών εκδικάζει η ΑΕΜΕ.
Τα ποσοστά βαρύτητας των υποκριτηρίων, που διαμορφώνουν την τελική βαθμολογία, έχουν υπολογιστεί με τρόπο ώστε, σύμφωνα με το υπουργείο, να μην επιβραβεύονται διαγωνιζόμενοι που δίνουν μεγάλες εκπτώσεις, αλλά προσφέρουν κακές τεχνικές λύσεις.
Οι υπόλοιπες μελέτες (μικρές κατ' αντικείμενο και λιγότερο απαιτητικές από τεχνικής άποψης) ανατίθενται με βάση τη χαμηλότερη τιμή.
Ποιοτική επιλογή μελετών
Σε ό,τι αφορά την ποιότητα των μελετών, διενεργείται υποχρεωτικά ποιοτική επιλογή, σε όλους τους διαγωνισμούς μελετών και υπηρεσιών, με βάση την εμπειρία των διαγωνιζομένων και τα προσόντα των στελεχών της ομάδας μελέτης.
Καθ' όλη τη διαδικασία εκπόνησης, καθώς και κατά την παραλαβή της μελέτης διενεργείται ποιοτικός έλεγχος από ελεγκτή μελέτης - πάροχο υπηρεσιών. Προκειμένου για μελέτες τεχνικών έργων, στην ομάδα μελέτης του αναδόχου μετέχει πρόσωπο με εμπειρία στην κατασκευή αντίστοιχων έργων, που βεβαιώνει την κατασκευασιμότητα κρίσιμων τεχνικά στοιχείων του έργου.
Σχετικά με τον σκοπό των ρυθμίσεων, η ποιοτική επιλογή των διαγωνιζομένων προδιαθέτει το ποιοτικό προϊόν της σύμβασης, το οποίο περαιτέρω διασφαλίζεται με τη βεβαίωση περί της κατασκευασιμότητας της μελέτης και την εμπλοκή του ελεγκτή της μελέτης στη φάση εκπόνησης και παραλαβής της.
Μικρές συμβάσεις
Το νομοσχέδιο, σύμφωνα με τον υπουργό Υποδομών, στοχεύει επίσης στην αντικειμενικοποίηση της ανάθεσης μικρών συμβάσεων, καθώς η απευθείας ανάθεση των συμβάσεων με προεκτιμώμενη αμοιβή μέχρι 30.000 ευρώ για μελέτες και 15.000 ευρώ για συμβάσεις υπηρεσιών, διατηρείται, αλλά τροποποιείται η διαδικασία.
Δεν απαιτείται πλέον να συντρέχει επείγουσα ανάγκη και ο ανάδοχος δεν επιλέγεται αυθαίρετα από την αναθέτουσα αρχή, αλλά κληρώνεται σε δημόσια κλήρωση μεταξύ όσων έχουν τα νόμιμα προσόντα και υποβάλλουν δήλωση ενδιαφέροντος.
Οι ρυθμίσεις στοχεύουν στην πάταξη της αδιαφάνειας και ευνοιοκρατίας στην ανάθεση μικρών μελετών και συμβάσεων παροχής υπηρεσιών, αφού οι απευθείας αναθέσεις δεν θα γίνονται στον εκλεκτό της αναθέτουσας αρχής, αλλά τυχαία. Έτσι εξουδετερώνεται το κίνητρο των διοικήσεων των φορέων για την καταχρηστική εφαρμογή της απευθείας ανάθεσης.
Όπως εξήγησε ο υπουργός, το δεύτερο μέρος του νομοσχεδίου αφορά τη μεταρρύθμιση του υφιστάμενου νομικού πλαισίου παραγωγής δημοσίων έργων ωρίμανσης, που περιλαμβάνεται στο Ν 3669/2008 (κωδικοποίηση της νομοθεσίας κατασκευής δημοσίων έργων). 1. Οι κυριότεροι σκοποί που εξυπηρετούνται με τις προτεινόμενες παρεμβάσεις, σε συνδυασμό με τη λειτουργία της θεσπιζόμενης στο τρίτο μέρος του νομοσχεδίου «Αρχής Ελέγχου Μελετών και Έργων» είναι:
α. Να θεραπευθούν οι παρατηρούμενες από καιρό αρρυθμίες στο όλο σύστημα παραγωγής των έργων.
β. Να εξασφαλιστεί, στο μέτρο του δυνατού, η ομαλή, δηλαδή η ανεμπόδιστη και άρα ταχύτερη, εκτέλεση των έργων.
γ. Να εξαλειφθούν ενδεχόμενα αδιαφανούς επίβλεψης ή διαχείρισης των συμβάσεων εκτελουμένων έργων.
δ. Να ενσωματωθούν πλήρως στο εθνικό σύστημα δικαίου συγκεκριμένες προβλέψεις του κοινοτικού δικαίου (Οδηγία 2004/18/ΕΚ), όπως ο «ανταγωνιστικός διάλογος», ή οι «συμφωνίες πλαίσιο».
Ο ρόλος της Αρχής Ελέγχου Μελετών και Έργων
Όπως ανέφερε ο υπουργός Υποδομών, η Αρχή θα ελέγχει αρχικά το στάδιο που προηγείται της σύναψης μίας δημόσιας σύμβασης έργου, μελέτης ή συναφών (τεχνικών) υπηρεσιών κοινοτικού ενδιαφέροντος.
Θα πρόκειται για έλεγχο επί των συμβάσεων έργων εφόσον έχουν προϋπολογισμό ίσο ή μεγαλύτερο του κατωφλίου εφαρμογής των σχετικών κοινοτικών οδηγιών.
Ο έλεγχος των υπαγομένων συμβάσεων θα ασκείται με τη διαπίστωση από την Αρχή της ύπαρξης, ή όχι, «ωριμότητας» για να κινηθούν από την αναθέτουσα αρχή οι σχετικές διαδικασίες ανάθεσης, με την έκδοση «βεβαιώσεων» περί του ανεκτέλεστου υπολοίπου των συμβάσεων, με την απόφανση επί των υποβαλλομένων υπό των ενδιαφερομένων προδικαστικών «προσφυγών» και τέλος, με τη διατύπωση της «σύμφωνης» γνώμης της, προκειμένου να προχωρήσει η διαδικασία για την ανάθεση μιας σύμβασης.
Έπειτα, η Αρχή θα ελέγχει το στάδιο που ακολουθεί τη σύναψη των παραπάνω συμβάσεων μέσω τακτικών, ή εκτάκτων επιθεωρήσεων, μέσω της επιβολής των προβλεπομένων από τον νόμο διοικητικών ή οικονομικών κυρώσεων στους αναδόχους και μέσω της συμμετοχής εκπροσώπου της Αρχής στις Επιτροπές Προσωρινής Παραλαβής των έργων.
Παράλληλα, στο ρόλο της Αρχής θα εμπίπτει ο έλεγχος των επιχειρήσεων εκτέλεσης δημοσίων και ιδιωτικών έργων, των τεχνικών που στελεχώνουν τέτοιες επιχειρήσεις, των μελετητών δημοσίων έργων και των παρόχων υπηρεσιών τεχνικής φύσης μέσω της τήρησης ειδικών για κάθε περίπτωση Μητρώων.
Η τήρηση των Μητρώων θα γίνεται από την Αρχή επί νέας βάσης και κατά τον τρόπο που θα καθοριστεί από τον Κανονισμό Λειτουργίας και Διαχείρισης της ιδίας.
Η Αρχή θα διοικείται από Διοικητικό Συμβούλιο, για τη συγκρότηση του οποίου θα επιλεγούν, σύμφωνα με το νομοσχέδιο «πρόσωπα εγνωσμένου κύρους με ακαδημαϊκή, επιστημονική ή επαγγελματική εξειδίκευση και εμπειρία στο αντικείμενο των δημοσίων συμβάσεων έργων, μελετών ή συναφών υπηρεσιών».
Οι οργανικές θέσεις στην Αρχή θα καλυφθούν, αφενός με την πρόσληψη ειδικού επιστημονικού προσωπικού, λοιπού προσωπικού, μέσω ΑΣΕΠ και δικηγόρων και αφετέρου, με υπαλλήλους του ευρύτερου δημόσιου τομέα, μέσω μετατάξεων ή αποσπάσεων.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου

άφησε το σχόλιο σου