ΣΚΑΛΑ ΑΠΟ ΜΠΕΤΟΝ

απο το archidose


more

Ο διαρκής Άρης Κωνσταντινίδης

απο το aixmi

του Τάσου Μπίρη

Η σημασία της προσφοράς του για την εισαγωγή του «Πνεύματος του Τόπου» στον ύστερο ελληνικό Μοντερνισμό.

Η γνωριμία.

Γνώρισα τον Α.Κ. όταν ακόμη ήμουν 12 χρονών, καθώς αυτός και ο πατέρας μου Κυπριανός 
διατηρούσαν μεταξύ τους μια γερή φιλική σχέση. Είχε έρθει στη Ραφήνα, καλεσμένος του Κυπριανού, 
στο εξοχικό μας που είχε μόλις τελειώσει.

Θυμάμαι τον περίπου 45αρη επισκέπτη με την -γεμάτη νεύρο- κίνηση και το διαπεραστικό βλέμμα που παρατηρούσε με 
περιέργεια τα πάντα. Θυμάμαι ότι με χαιρέτησε απλά, εγκάρδια, αλλά με σοβαρότητα. 
Xωρίς τις σαχλές φιλοφρονήσεις με τις οποίες συνήθως οι μεγάλοι απευθύνονται στους μικρούς. 
Θυμάμαι καθαρά ότι με κάλεσε να τους ακολουθήσω στον περίπατο τους μέσα και γύρω από το σπίτι. 
Το έκανα, παρατηρώντας τον με προσοχή, καθώς εξ’ αρχής, μου είχε αποσπάσει το ενδιαφέρον. 
Ταυτοχρόνως παρακολουθούσα και την όχι απολύτως ήρεμη (αλλά πάντα φιλική) συζήτηση του με 
τον πατέρα μου σε αναφορά με το σπίτι. Παρότι το τελευταίο το θεωρούσα μέχρι στιγμής αυτονόητα 
δεδομένο, όπως άλλωστε και κάθε σπίτι. Άρα προς τι όλη αυτή η κουβέντα;

Έ, εκεί κατάλαβα ότι κάτι σημαντικό παίζεται με την αρχιτεκτονική (που βέβαια δεν ήξερα ποιο είναι) 
αλλά να το που προκαλούσε την έντονη ανταλλαγή γνώμης που λάβαινε χώρα  μπροστά μου.

Η αναζήτηση του «Διαρκούς» στο «παλαιό» και το «νέο».

Ως δάσκαλος (που ελπίζω ότι είμαι), θα επιχειρήσω να παρουσιάσω, όπως την αντιλαμβάνομαι, την 
εξαιρετικά διδακτική σημασία της αρχιτεκτονικής του Άρη Κωνσταντινίδη, ως γέφυρας ανάμεσα σε 
διαρκείς αξίες  της παράδοσης του τόπου και στον επίσης διαρκή Ελληνικό Μοντερνισμό, σε μια
 κορύφωση αυτού του νεωτερικού αρχιτεκτονικού ρεύματος την περίοδο των δεκαετιών του ΄50 και του ’60. 
Όταν η τότε συλλογική «πολιτιστική άνοιξη» επέδρασε αναζωογονητικά στις επιστήμες και τις τέχνες.
 Έτσι, ώστε η ζωγραφική, η γλυπτική, η ποίηση, ο λόγος, η μουσική, το θέατρο, η αρχιτεκτονική, να 
αποδώσουν από κοινού έργο εξαιρετικά υψηλής ποιότητας. Ήταν η περίοδος που η παρουσία και 
συμμετοχή του Α.Κ.  υπήρξε και κεντρική και κεντρομόλος.

Θα αποτολμήσω  μάλιστα τη σύνδεση του με το μοντερνισμό με όλο το σεβασμό προς την σαφή 
επιλογή του να αποφεύγει να εντάσσει τον εαυτό του στα στερεότυπα των διεθνών ρευμάτων –
ιδιαιτέρως 
όπως τα αντιλαμβάνονται συνήθως οι σχολιαστές της αρχιτεκτονικής .

Πιο συγκεκριμένα, θα επιχειρήσω να παρουσιάσω αυτήν τη σχέση αναλύοντας ένα κορυφαίο, 
κατά τη 
γνώμη μου, έργο του, το «Σπίτι διακοπών στην Ανάβυσσο» που έγινε το 1962.

«Σπίτι διακοπών στην Ανάβυσσο».

Θεωρώ το σπίτι αυτό, έργο με απολύτως προσωπική σφραγίδα,  αλλά και ένα από τα πιο 
χαρακτηριστικά 
δείγματα της συλλογικής αρχιτεκτονικής κίνησης του ύστερου ελληνικού μοντερνισμού
 (στον οποίο προηγουμένως αναφέρθηκα), που μάχεται, επιμένει, αντιστέκεται.

Αποκατάσταση και ανάδειξη αποφάσισε για το Μπούρτζι το ΚΑΣ

απο το tromaktiko

Το Μπούρτζι αλλάζει πρόσωπο. Το φρούριο απέναντι από το Ναύπλιο, που από το 1922 έχει κηρυχθεί ως «προέχον μνημείο», πρόκειται να αποκατασταθεί και να αναδειχθεί. Επιπλέον, θα δημιουργηθεί εκθεσιακός χώρος και πωλητήριο στους προμαχώνες, ενώ θα διατηρηθεί η παλιά χρήση του μικρού εστιατορίου και αναψυκτηρίου στο σημείο όπου λειτουργούσε και παλιότερα. Αυτά προβλέπονται στη σχετική μελέτη της 25ης Εφορείας Βυζαντινών Αρχαιοτήτων, που ενέκρινε το Κεντρικό Αρχαιολογικό Συμβούλιο κατά τη χτεσινή του συνεδρίαση.

Το Μπούρτζι οχυρώθηκε για πρώτη φορά από τους Ενετούς το 1471, όταν διοικητής του Ναυπλίου ήταν ο Πασκουαλίνγκο. Τον σχεδιασμό του έκαναν αρχικά ο αρχιτέκτονας Αντόνιο Γκαμπέλο και αργότερα ο Μπρανκαλεόνε.

Το φρούριο, που εξυπηρέτησε την άμυνα της πόλης επί 350 χρόνια, λειτουργούσε με μοναδικό τρόπο:

Χοντρές αλυσίδες που ξεκινούσαν από τις δυο πλευρές του φρουρίου κατέληγαν στις δυο πλευρές του λιμανιού της πόλης. Όταν οι αλυσίδες τεντώνονταν, υψώνονταν κάποια εκατοστά πάνω από την επιφάνεια της θάλασσας, με αποτέλεσμα κανένα πλοίο να μην μπορεί να πλησιάσει την πόλη. Αντίθετα, όταν ήταν χαλαρές, ακουμπούσαν στον βυθό της θάλασσας και τα πλοία περνούσαν ελεύθερα. Γι’ αυτό, το Ναύπλιο ονομάστηκε και «Porto Cadena».

Κατά τη διάρκεια της Επανάστασης του 1821 έπαιξε σημαντικό ρόλο στην απελευθέρωση του Ναυπλίου. Ωστόσο υπέστη σοβαρές ζημιές, κυρίως στη νότια πλευρά που βλέπει προς την πόλη, από όπου προέρχονταν τα πυρά. Χρησιμοποιήθηκε επίσης ως τόπος διαμονής του δήμιου, που έφευγε από το νησί μόνο για τις εκτελέσεις που γίνονταν στο Παλαμήδι. Όταν οι εκτελέσεις σταμάτησαν, το φρούριο εγκαταλείφθηκε.

Στις αρχές της δεκαετίας του 1930, με πρωτοβουλία των κατοίκων του Ναυπλίου, αποφασίστηκε να συντηρηθεί και να χρησιμοποιηθεί ως ξενοδοχείο. Η αναστήλωση και μετατροπή του φρουρίου σε ξενοδοχείο ανατέθηκε στον Γερμανό αρχιτέκτονα Β.Σέφερr. Το ξενοδοχείο λειτούργησε μέχρι τη δεκαετία του ’70 και στη συνέχεια -με επεμβάσεις του ΕΟΤ- μετατράπηκε σε εστιατόριο και αναψυκτήριο, που λειτούργησε έως το 1997.

Το μνημείο θα διατηρηθεί στη μορφή που πήρε μετά τη μετατροπή του σε ξενοδοχείο, τόσο για λειτουργικούς όσο και για ιστορικούς λόγους, καθώς είναι ίσως η πρώτη εφαρμογή ένταξης νέας χρήσης σε μνημείο στην Ελλάδα. Μια επέμβαση που υποδηλώνει τον δυναμισμό της κοινωνίας την εποχή εκείνη, τα πρώτα βήματα του ελληνικού τουρισμού, καθώς και τον τρόπο αντιμετώπισής του από το ελληνικό κράτος σε σχέση με τα μνημεία

Οι επεμβάσεις που έχουν γίνει δεν έχουν αλλοιώσει τη μορφή του μνημείου στον βαθμό να υποβαθμίζεται η αρχαιολογική του αξία. Αντίθετα, κατά τους μελετητές, αποτελούν μέρος της ιστορίας του. Θα διατηρηθούν λοιπόν τα νότια πυροβολεία (τα οποία θα στεγαστούν από πλάκες οπλισμένου σκυροδέματος), τα ανοίγματα στις όψεις των πυροβολείων και των προμαχώνων -με εξαίρεση ένα μικρό τμήμα-, καθώς και τα βόρεια κτίρια και το κτίσμα στα ανατολικά της νότιας πύλης.

Ο ογκώδης κεντρικός πύργος, που καταλαμβάνει μεγάλο μέρος του φρουρίου, θα παραμείνει κλειστός στο κοινό και στο εσωτερικό του θα κατασκευαστεί σταθερή μεταλλική κλίμακα, μόνο για βοηθητική χρήση. Η πρόταση που εγκρίθηκε από το ΚΑΣ ολοκληρώνεται με την εγκατάσταση βοηθητικών χρήσεων στα βόρεια κτίρια, όπου θα κατασκευαστεί και ανελκυστήρας για τα άτομα με αναπηρία (ΑμΕΑ) ώστε να είναι δυνατή η προσπέλαση του βασικού επιπέδου του φρουρίου. Από το επίπεδο αυτό, η κίνηση των ΑμΕΑ στους υπόλοιπους χώρους θα γίνεται με μικρές ράμπες.

Τέλος, η αποκατάσταση της προβλήτας πρόσδεσης και αγκυροβόλησης σκαφών, που βρίσκεται στα ανατολικά του φρουρίου και παρουσιάζει προβλήματα στο κρηπίδωμα, θα πραγματοποιηθεί μετά από σχετική μελέτη που θα εκπονηθεί από την 23η ΕΒΑ σε συνεργασία με τους αρμόδιους φορείς.

Τα αρχιτεκτονικά σχέδιά της ΤΡΑΠΕΖΑΣ ΤΗΣ ΕΛΛΑΔΟΣ θα εκτεθούν από τις 14 Σεπτεμβρίου στο Μπενάκη της οδού Πειραιώς

απο ΤΟ ΒΗΜΑ

Κτίρια  εμβληματικά στο  κέντρο  της Αθήνας  αλλά  και όλων  των μεγάλων  πόλεων  της  χώρας, οικοδομήματα  που   άλλοτε διατηρούν την αρχιτεκτονική  φυσιογνωμία  του  νεοκλασικισμού και άλλοτε   αντικατοπτρίζουν  τα  νεώτερα  ρεύματα   είναι αυτά  της  Τράπεζας της Ελλάδος.  Δεν είναι περίεργο λοιπόν  που  έφθασε η στιγμή να  μπουν στο …μουσείο.  Πρόκειται  φυσικά  για τα  αρχιτεκτονικά σχέδια που  εκπονήθηκαν  για  την ανέγερση των  καταστημάτων  της,  τα  οποία  θα εκτεθούν  από τις 14 Σεπτεμβρίου στο  Μουσείο  Μπενάκη (Κτίριο οδού Πειραιώς)  σε  έκθεση  με  τίτλο «Τα  κτίρια της Τράπεζας της Ελλάδος».

 Τα αρχιτεκτονικά σχέδια  που είχαν  κατατεθεί στους τρεις πολύ σημαντικούς διαγωνισμούς  για την  ανέγερση του κεντρικού κτιρίου και των υποκαταστημάτων της Θεσσαλονίκης και του Πειραιά,   περιλαμβάνονται στην  έκθεση.  Μαζί  όμως  σχέδια και φωτογραφίες της εποχής   (αλλά και πρόσφατες)  και των 27 υποκαταστημάτων της Τράπεζας σε όλη τη χώρα. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον μάλιστα έχουν τα  σχέδια λεπτομερειών  των κτιρίων,  όπως της  εσωτερικής διακόσμησης, επίπλων κλπ,  τα  οποία φιλοτεχνήθηκαν  ειδικά για τα υποκαταστήματα. Επίσης προβλέπεται να μεταφερθούν από το κεντρικό κατάστημα της οδού Πανεπιστημίου ενδεικτικά έπιπλα εποχής.

  Να  σημειωθεί  ότι  η  ανέγερση  κτιρίου της  Τράπεζας της Ελλάδος,  όπου  θα  γινόταν  η  εγκατάστασή της,  ήταν το  πρώτο  μέλημα   από την  ίδρυσή της το 1928. Ηδη  έτσι,  το 1929  είχαν   αγοραστεί τα κατάλληλα οικόπεδα  και  είχε  γίνει η προκήρυξη   του αρχιτεκτονικού  διαγωνισμού, που  όμως  απέβη  άκαρπος. Εν  τέλει τα  σχέδια  έγιναν  από τους αρχιτέκτονες Ν. Ζουμπουλίδη και Κ. Παπαδάκη το 1932 ενώ το  σχεδιασμό των θησαυροφυλακίων και των διαφόρων εγκαταστάσεων  ανέλαβε  το 1933 ο άγγλος μηχανικός O. Faber, που έκανε και τις μελέτες για τη θέρμανση και τον εξαερισμό του κτιρίου.

  Η τελετή θεμελίωσης  έγινε τον Νοέμβριο  ίδιου  έτους, στο μεταξύ  όμως  είχαν  γίνει  και τα εγκαίνια του ιδιόκτητου μεγάρου της Τράπεζας  στη Θεσσαλονίκη, καθώς και του υποκαταστήματος στον Πειραιά. Το κεντρικό κατάστημα  της  Πανεπιστημίου  εγκαινιάσθηκε  τελικά το 1938.

Πού  και Πότε

Μουσείο Μπενάκη (Κτήριο οδού Πειραιώς, Πειραιώς 138 και Ανδρονίκου, τηλ. 210 345 3111). Διάρκεια έκθεσης: 15 Σεπτεμβρίου  – 27 Νοεμβρίου

Fallingwater, το σπίτι με τον καταρράκτη μετά 75 χρόνια

απο το le moniteur

Ονομάστηκε Fallingwater από το βρυχηθμό ενός χειμάρρου, "το σπίτι με τον καταρράκτη", ένα αριστούργημα του Frank Lloyd Wright, εμφανίζεται ξαφνικά σε μια γωνιά στο δάσος. Κρεμαστές βεράντες πάνω από το νερό, του δίνουν την απόλυτη κομψότητα. Το "σπίτι με τον καταρράκτη" αντιπροσωπεύει το αρχέτυπο της αρχιτεκτονικής του Wright. Κατάφερε να δημιουργήσει, στο Mill Run (Pennsylvania), ένα τοπίο όπου βρίσκεται το σπίτι, ο λόφος και ο καταρράκτης Bear Run και να λειτουργουν ολα μαζί σαν σύνολο. Το παιχνίδι των όγκων που δημιουργήθηκε σε μια βάση από ψαμμίτη και  ένα καταπράσινο τοπίο, που φαίνεται να είναι η πηγή του καταρράκτη, αποτελεί ένα σύνολο σε απόλυτη αρμονία.

www.fallingwater.org